مالکیت معنوی | اختراعات
اختراعات
اختراع نتیجه فکر فرد یا افراد است که راهحل عملی جدیدی را برای حل مشکل فنی مشخص در زمینه صنعت ارائه مینماید. اختراع ممکن است بهصورت فراورده یا فرایند باشد.
اختراع به هر نوآوری و ابداعی اطلاق میشود که یک راهحل جدید برای حل یک مشکل فنی ارائه دهد. اختراعات در هر حوزهای مانند فناوری، مهندسی، کشاورزی، داروسازی و بسیاری دیگر از صنایع صورت میگیرند. برای اینکه یک اختراع از حمایتهای قانونی برخوردار شود، باید ویژگیها و شرایط خاصی داشته باشد و پس از اثبات جدید بودن، ابتکار و قابلیت کاربرد صنعتی، میتوان آن را ثبت کرد و از حقوق انحصاری آن بمدت 20 سال بهرهمند شد.
به طور کلی، برای اینکه یک ابداع بهعنوان اختراع شناخته شود و قابلیت ثبت پیدا کند، باید ویژگیهای خاصی را داشته باشد که شامل موارد زیر میشود:
اختراع باید کاملاً جدید باشد و هیچگونه پیشینهای در سطح جهانی نداشته باشد. اگر مشابه آن در گذشته منتشر شده باشد یا قبلاً بهصورت عمومی مطرح شده باشد، نمیتوان آن را اختراع جدید دانست. به عبارت دیگر، اختراع نباید از پیش در اسناد ثبتشده یا در بازار وجود داشته باشد.
اختراع باید از نظر فنی و علمی ابتکاری باشد. به این معنا که اختراع نباید برای یک فرد ماهر در زمینهای خاص، قابل پیشبینی باشد. این ویژگی نشاندهنده نوآوری و خلاقیت در ایجاد راهحل جدید برای مشکلات فنی است.
اختراع باید بتواند بهطور عملی در صنعت یا کسبوکار قابل استفاده باشد. به این معنا که اختراع باید بهطور واضح و کاربردی در عمل مفید واقع شود و قابل تولید یا استفاده در مقیاس صنعتی باشد.
پس از اینکه یک اختراع ویژگیهای لازم را داشت، میتوان آن را بهطور رسمی ثبت کرد. ثبت اختراع به مخترع این امکان را میدهد که از حقوق انحصاری خود بهرهبرداری کند. ثبت اختراع در ایران توسط مرکز مالکیت معنوی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور انجام میشود . مراحل ثبت اختراع معمولاً شامل ارسال درخواست به اداره ثبت اختراعات، بررسی فنی اختراع، پرداخت هزینههای مربوطه و دریافت گواهینامه ثبت است.
در زمان ثبت اختراع، مخترع باید مدارک و مستندات لازم مانند توصیف دقیق اختراع، شکلها و نقشههای فنی و هرگونه مستندات مربوط به عملکرد اختراع را ارائه دهد. پس از بررسی و تأیید اختراع توسط اداره ثبت اختراعات، حقوق انحصاری برای مدت معین به صاحب اختراع اعطا میشود.
ثبت اختراع معمولاً برای مدت زمانی مشخص (معمولاً ۲۰ سال از تاریخ ثبت منوط به پرداخت اقساط سالیانه) به صاحب اختراع حقوق انحصاری میدهد. این بدین معناست که هیچ فرد یا شرکت دیگری نمیتواند از اختراع استفاده کند یا آن را تولید کند مگر اینکه از صاحب اختراع اجازه بگیرد.
ثبت اختراع دارای مزایای زیادی است. از مهمترین مزایای آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ت اختراع به صاحب اختراع این امکان را میدهد که از حقوق انحصاری خود بهرهبرداری کرده و از استفاده غیرمجاز از اختراع جلوگیری کند.
بسیاری از استارتاپها و شرکتهای بزرگ از اختراعات ثبتشده به عنوان داراییهای خود برای جذب سرمایهگذاران و توسعه کسبوکار استفاده میکنند.
ثبت اختراع به صاحب آن این امکان را میدهد که از اختراع خود درآمدزایی کرده و از رقابتهای غیرمنصفانه جلوگیری کند.
ثبت اختراع به تشویق نوآوریها و تحقیقات علمی کمک میکند و افرادی که در زمینههای علمی و فنی نوآوری ایجاد میکنند، میتوانند از این حمایت بهرهمند شوند.
اختراع یکی از بزرگترین دستاوردهای علمی و فنی است که میتواند به تحول در صنعت و تجارت کمک کند. برای محافظت از حقوق اختراع و جلوگیری از سوءاستفاده از آن، ثبت اختراع امری ضروری است. ثبت اختراع نه تنها از حقوق صاحب اختراع محافظت میکند، بلکه به او این امکان را میدهد که از مزایای اقتصادی آن بهرهبرداری کرده و آن را در صنعت و تجارت بهکار گیرد. بنابراین، ثبت اختراع و برخورداری از حقوق انحصاری، گامی حیاتی برای هر مخترع است.